Leonard Retel Hemrich

Zondag, 30-7-2023.

Vanmiddag ben ik uitgenodigd om een herdenking in Amsterdam van de onovertroffen cineast Leonard Retel Helmrich (1959-2023) bij te wonen.

Kortgeleden bevond ik me in Zwitserland en schokte mij het WhatsApp berichtje van zijn zus Hetty dat Leonard is heengegaan. Op een bepaalde manier naast het diepe verdriet ook een gevoel van opluchting want Leonard leefde jarenlang na een ernstig ongeluk als een kasplantje.

Wat een beminnelijk, briljant, innovatief, verdiepend, origineel, inspirerend en onderhoudend mens was hij.

Leonard is onbetwist een befaamde Nederlander. Naast veel gevraagd internationaal prijswinnend filmregisseur, single shot cinema pionier, professor aan wereld universiteiten, Academy Award jury lid ook een uiterst integer en bescheiden mens. Totaal geen opgeblazen ego zoals je normaliter wel zou verwachten bij geniale talenten van zijn zeldzame kaliber.

Voor mij persoonlijk, een uitzonderlijke en toegewijde vriend. Gesprekken met hem waren zonder uitzondering interessant en intens. Hij wist altijd tijd voor me vrij te maken.

Jarenlang gaf hij me zijn sleutels van zijn bescheiden appartement aan de Overtoom in bruikleen.

Een plek waar ik regelmatig logeerde om samen met hem twee oorspronkelijke single shot dansfilmprojecten te ontwikkelen. Beide op papier grondig uitgewerkt met begroting en ondersteunend producent. In een tijd van Halbe Zijlstra’s verstrekkende bezuinigingen zouden we beiden het moment aftasten om deze films te kunnen maken.

Uiteindelijk echter werden deze films helaas nooit gerealiseerd. Leonard vertrok hals over kop naar Libanon voor een vluchtelingenfilmproject. Daar sloeg het noodlot toe. Enkele dagen na onze laatste skype sessie verongelukte Leonard en raakte in een coma. Uiteindelijk kwam hij in Nederland bij bewustzijn. De daardoor veroorzaakte hersenbeschadiging was echter zodanig ernstig dat Leonard in een rolstoel gekluisterd motorisch gehandicapt zou blijven en onmogelijk meer zou kunnen praten. Onbegrijpelijk tragisch. Zijn vriendin Serena bleek een godsgeschenk en verzorgde hem liefdevol tot aan zijn laatste moment.

Ik zal de vele diepe en soms ook zeer humoristische gesprekken over jaren missen, over Indonesië waar we beiden lange tijd hebben doorgebracht, over de podiumkunst- en de filmwereld in Nederland, de Indische problematiek, onze airwheel sessies, bezoeken aan zijn broer, wijlen Anton, de single shot cinema lessen en de single shot – airwheel demonstraties bij het IDFA en de Amsterdamse Filmacademie die ik op zijn verzoek samen met hem uitvoerde.

Verschillende malen bezocht ik hem met zijn zus Hetty in Breda en Tilburg. Onze vriendschappelijke klik bleef onveranderd. Ik wens Serena en zijn lieve familie heel veel sterkte met dit grote verlies

Hoewel zijn opmerkelijke, award winnende films hem al onsterfelijk hebben gemaakt zal een bijzonder mens als Leonard, voor diegenen die het geluk hebben gehad om hem persoonlijk te leren kennen, voor altijd in ons hart voort blijven leven.

Goede reis lieve Leonard en oneindig veel dank.

Foto: Hetty-Naaijkens Retel Helmrich.